Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề được rất nhiều người quan tâm hiện nay. Bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Và để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí, người ta thường sử dụng chỉ số AQI. Trong bài viết ngày hôm nay, hutbuicongnghiep.com sẽ giải đáp chi tiết về khái niệm AQI là gì cùng những ý nghĩa của các chỉ số AQI. Xin mời các bạn cùng theo dõi!
AQI là gì?
AQI được viết tắt bởi cụm từ Air Quality Index trong tiếng anh, có nghĩa là chỉ số chất lượng không khí. Cụ thể hơn, đây là chỉ số báo cáo chất lượng không khí hàng ngày, được sử dụng tương tự như thước đo để đánh giá bầu không khí xung quanh chúng ta trong lành hay ô nhiễm, nếu ô nhiễm thì mức độ cao hay thấp.
Các danh mục chỉ số AQI
Các danh mục được liệt kê từ ít gây hại cho sức khỏe con người (“tốt”) đến hại nhất (“nguy hiểm”).
Tốt: 0 – 50
- AQI: 0-50
- PM2.5 (μg/m3): 0 – 12.0
- Màu xanh lá
Khi được phân loại là tốt, chất lượng không khí ít gây nguy hiểm đến sức khỏe ở mức AQI từ 0 – 50. Bạn có thể thực hiện các hoạt động ngoài trời một cách bình thường. Ngoài ra, bạn cũng có thể mở cửa sổ và thông gió trong nhà để mang bầu không khí trong lành ngoài trời vào.
Trung bình: 51 – 100
- AQI: 51-100
- PM2.5 (μg/m3): 12.1 – 35.4
- Màu vàng
Có nguy cơ mắc các triệu chứng bệnh đường hô hấp, các nhóm nhạy cảm nên giảm nhiều tập thể dục ngoài trời khi chất lượng không khí ở mức độ trung bình
(AQI 51-100). Ở mức này, cần tránh thông gió không gian trong nhà với không khí ngoài trời. Ngoài ra, nên đóng cửa sổ để tránh để ô nhiễm không khí ngoài trời vào trong nhà.
Lưu ý: Nhóm nhạy cảm được nhắc đến bao gồm: trẻ em, người già, người mang thai và những người bị bệnh tim và phổi.
Kém: 101 – 150
- AQI: 101-150
- PM2.5 (μg/m3 ): 35.5 – 55.5
- Quả cam
Khi chất lượng không khí không tốt cho các nhóm nhạy cảm thì mỗi người đều có nguy cơ bị kích ứng mắt, da và cổ họng cũng như các vấn đề về đường hô hấp. Lúc này, chúng ta nên cắt giảm các hoạt động ngoài trời.
Xấu: 151 – 200
- AQI: 151-200
- PM2.5 (μg/m3): 55.6 – 150.4
- Màu đỏ
Mức độ không khí ở mức xấu có thể làm tăng khả năng mắc bệnh tim và phổi cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe trong cộng đồng, đặc biệt là các nhóm nhạy cảm.
Với những người bình thường nên hạn chế tối đa việc ra ngoài và nếu có việc cần thiết phải ra ngoài thì cần đeo khẩu trang để chống ô nhiễm không khí.
Rất xấu
- AQI: 201-300
- PM2.5 (μg/m3): 150.5-250.4
- Màu tím
Khi chất lượng không khí ở mức rất xấu, mọi người nên ở trong nhà và hạn chế tối đa các hoạt động ngoài trời.
Ngoài ra, mọi người nên tránh tập thể dục ngoài trời và đeo khẩu trang chống ô nhiễm ở ngoài trời. Việc thông gió cũng không được khuyến khích.
Nguy hiểm
- AQI: 301-500 trở lên
- PM2.5 (μg/m3): 250.5 trở lên
- Màu nâu
Có thể gây ra các vấn đề về đường hô hấp ở những người khỏe mạnh và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng với những người bị bệnh phổi/tim. Có thể gặp phải các vấn đề khó khăn ngay cả khi hoạt động thể chất nhẹ nhàng.
Ảnh hưởng của AQI đến sức khỏe
Một số ảnh hưởng điển hình nhất của chỉ số AQI đến sức khỏe con người đó là:
Đối với hệ hô hấp
Những ảnh hưởng đến từ ô nhiễm không khí vào trong đường hô hấp sẽ phụ thuộc vào thành phần, sự pha trộn các chất ô nhiễm, thời gian tiếp xúc, nồng độ có trong không khí, số lượng được hít vào cũng như lượng chất ô nhiễm đã thâm nhập vào trong phổi.
Khi bụi PM10 đi vào cơ thể bằng đường dẫn khí, tích tụ lại phổi thì PM 2.5 lại nguy hiểm hơn bởi vì chúng khá bé nên dễ dàng luồn lách vào tĩnh mạch, túi phổi, xâm nhập cả vào tuần hoàn máu.
Chính bụi PM2.5 kết hợp cùng NO2, SO2, CO nhiều sẽ ngăn cản Hemoglobin kết hợp với oxi làm tế bào bị thiếu oxy.
Thường thì ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tác động rõ nhất đến phổi bao gồm các kích ứng về khó thở, tăng nguy cơ hen suyễn. Ngoài ra khi tiếp xúc cùng không khí bị ô nhiễm trong thời gian dài rất dễ bị ung thư phổi. Việc chất lượng không khí xuống thấp cũng làm cho bệnh nhân bị viêm xoang, viêm mũi dị ứng,…
Đối với tim mạch
Một số nghiên cứu cho thấy không khí ô nhiễm mang tác động tiêu cực rất lớn đến sức khỏe hệ tim mạch và làm gia tăng nguy cơ bị đau tim, đột quỵ.
Cụ thể, những loại bụi kích thước nhỏ, chất kháng viêm trong bụi hay chất hóa học dễ dàng được phát tán từ phổi vào trong hệ tuần hoàn. Từ đó, gây ảnh hưởng đến hệ tim mạch.
Nguyên nhân do không khí ô nhiễm làm ảnh hưởng đến việc co thắt và giãn nở mạch máu. Bị tác động của khói thuốc lá, không khí ô nhiễm thì các mạch máu này giảm kích cỡ, lưu thông huyết mạch bị cản trở. Thêm vào đó nó còn làm gia tăng nguy cơ hình thành những cục máu động tại động mạch – tác nhân chính gây nên nhồi máu cơ tim.
Đối với quá trình sinh sản
Với nữ giới, nếu sống lâu trong khu vực không khí bị ô nhiễm có nguy cơ sinh con bị tự kỷ cao gấp 2 lần so với những người bình thường. Đặc biệt, mức độ ảnh hưởng này sẽ ngày càng gia tăng khi ở cuối thai kỳ.
Cùng với đó, không khí ô nhiễm còn được cho là nguyên nhân khiến chất lượng tinh trùng bị giảm và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Đối với thận và một số cơ quan khác
Ô nhiễm không khí cũng gây ảnh hưởng đến thận. Nguyên nhân là vì ô nhiễm không khí đã tạo “gánh nặng” khiến thận phải làm việc quá sức, không lọc hết được những phân tử từ ô nhiễm trong máu. Điều này khiến cho chức năng thận suy giảm, gây nên các bệnh lý nguy hiểm.
Ngoài ra chỉ số chất lượng không khí AQI còn gây ảnh hưởng xấu đến một số cơ quan, bộ phận khác như:
- Xương: Làm gia tăng nguy cơ bị loãng xương hoặc gãy xương
- Lão hóa da: Chất ô nhiễm thường làm phá hủy những tế bào da cũng như gây ảnh hưởng đến tái tạo da. Từ đó, làm sắc tố da thay đổi, đẩy nhanh lão hóa khiến da ngày càng xấu đi.
Trên đây là những chia sẻ chia tiết về khái niệm AQI là gì cùng những tác động của nó đến sức khỏe con người. Hy vọng bài viết đã cung cấp đến bạn đọc kiến thức hữu ích nhất. Từ đó, biết cách phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe của mình được tốt hơn.
