Trong nông nghiệp, chúng ta dễ dàng bắt gặp thuật ngữ Auxin. Vậy, auxin là gì? Nó có ứng dụng như thế nào? Để tìm ra câu trả lời chi tiết, xin mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây!
Auxin là gì?
Auxin là một chất điều hòa sinh trưởng ở thực vật. Chính xác hơn, auxin chính là một hormone giúp tăng trưởng thực vật. Acid indole – 3 – acetic (IAA) là auxin thiên nhiên chính phần lớn ở thực vật.
Những phân tử có cấu trúc gần giống với IAA và có hoạt tính auxin, bao gồm chất dẫn xuất hay tiền chất của IAA, thường được gọi chung là auxin.
Công thức cấu tạo của Auxin
Auxin là hợp chất có nhân indol, được tổng hợp từ tryptophan trong mô phân sinh (ngọn, lóng) và lá non. Sau đó, auxin sẽ tiếp tục di chuyển đến rễ và tích tụ trong rễ.
Có nhiều loại auxin khác nhau, vì vậy cấu trúc hoá học cũng sẽ khác nhau. Loại auxin quan trọng nhất đó là β-indol-acetic acid (IAA), bên cạnh đó còn có một số auxin khác cũng khá phổ biến như naphtalen-acetic acid (NAA) hay phenyl-acetic acid (PAA).
Nguồn gốc của Auxin
Như đã đề cập ở phần đầu bài viết thì Auxin được tổng hợp trong mô phân non đang phân chia nhanh, chủ yếu ở ngọn, lá non và hạt non. Trong cây, vận chuyển hữu cực hướng gốc của auxin ở thân, lá và rễ cây thường chủ yếu xảy ra trong nhu mô mạch.
Còn trong phôi, vận chuyển hữu cực auxin hướng gốc bắt đầu từ khi phôi chưa có rễ và duy trì bên trong trụ mạch của rễ suốt đời sống thực vật. Tuy nhiên, sau khi nảy mầm, vận chuyển auxin hướng xuống trong rễ được gọi là hướng ngọn, vì auxin hướng về ngọn rễ khi qua khỏi chỗ nối rễ và chồi.
Vai trò của Auxin
Tạo ưu thế ngọn
Auxin có tác động trực tiếp lên quá trình tạo nên đặc tính tạo ra ưu thế ngọn trong một số giai đoạn phát triển. Ưu thế ngọn nghĩa là trong quá trình sinh trưởng của thực vật, có giai đoạn cây ưu tiên phát triển phần ngọn và hạn chế sự phát triển của các chồi bên.
Tính hướng quang, hướng địa
Auxin có liên quan đến tính hướng về ánh sáng của ngọn cây (tức hướng quang) và tính hướng về lòng đất của rễ (tức hướng địa).
Tác động quá trình hình thành rễ
Auxin còn tác động đến quá trình hình thành rễ cây. Bởi vì, auxin có vai trò trong quá trình phân hóa tế bào tượng tầng để tế bào tượng tầng phân chia và phân hóa. Từ đó, các rễ mới sẽ được hình thành nên. Tác động này của auxin được ứng dụng rất nhiều trong nông nghiệp, nhất là trong nhân giống cây trồng.
Tác động đến quá trình hình thành và phát triển của ;á
Auxin đóng vai trò quan trọng trong sự khởi đầu hình thành mầm lá. Lá cây thường hình thành gần sát ở mô phân sinh đỉnh. Người ta cũng thấy rằng ở khu vực hình thành lá luôn tích tụ auxin. Ngoài ra, auxin còn tác động đến sự hình thành hình dạng lá như lá xẻ thùy hoặc lá không xẻ thùy.
Hạn chế quá trình rụng lá và quả t
Auxin còn liên quan đến khả năng ức chế sự hình thành ethylene, ABA. Từ đó, auxin trì hoãn sự rụng lá và rụng trái. Chính nhờ đặc điểm này, người ta có thể sử dụng auxin để hạn chế rụng quả non giúp tăng năng suất cây trồng.
Ứng dụng của Auxin trong trồng trọt
Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của hợp chất Auxin trong nông nghiệp:
Nhân giống vô tính
Các auxin thường được sử dụng trong ứng dụng này đó là IAA, NAA, IBA + NAA. Auxin giúp cho sự hình thành của rễ được mạnh mẽ hơn.Trong nhân giống cây trồng bằng phương pháp giâm cành, chiết cành, ghép cành,… người ta thường sử dụng Auxin để bôi lên vết cắt hoặc lấy cành giâm nhúng vào trong auxin.
Với cách làm này sẽ giúp kích thích hình thành mô sẹo và ra rễ nhanh hơn, tăng hệ số nhân giống. Bên cạnh đó, trong nuôi cấy mô thực vật, auxin cũng là một thành phần quan trọng trong quá trình nuôi cấy.
Duy trì ưu thế ngọn và gia tăng chiều cao
Trong canh tác, đối với một số cây trồng, không cần thiết sự phát triển của chồi bên nên có thể sử dụng auxin để duy trì ưu thế ngọn. Khi ưu thế ngọn được duy trì thì chiều cao của cây cũng tăng lên. Ứng dụng này có thể sử dụng cho các loại cây lấy thân cành hay hoa cắt cành.
Một số ứng dụng khác
Một số ứng dụng khác của Auxin như:
- Hạn chế sự đổ ngã của cây
- Thúc đẩy quá trình làm lành vết thương ở những mối ghép trong kỹ thuật ghép
- Kiểm soát độ dài của lóng liên quan đến mật độ hình thành hoa và trái
- Ức chế sự hình thành chồi bên, chồi nách không cần thiết để tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính
- Hạn chế quá trình rụng lá ở cây trồng
- Thúc đẩy quá trình ra hoa ở các loại cây họ dứa
- Auxin hình thành giới tính hoa, cụ thể NAA, 2,4 – D, NPA được sử dụng trong thúc đẩy hình thành hoa cái ở họ bầu bí
- Một số cây trồng như ớt, chanh, cam,… người ta thường sử dụng α -NAA với nồng độ 10 – 20 ppm để tăng tỷ lệ đậu quả và tạo quả không hạt.
Trên đây là giải đáp chi tiết về Auxin là gì? Cảm ơn các bạn đã chú ý theo dõi bài viết của Hutbuicongnghiep.com, hẹn gặp lại các bạn ở những bài viết tiếp theo!
