Có thể bạn chưa biết, mè đen là loại hạt được mệnh danh trong y học cổ truyền còn được gọi là thần dược số 1 để chăm sóc sức khỏe và làm đẹp. Dưới đây là tổng hợp các công dụng của mè đen và các lưu ý khi sử dụng sản phẩm này.
Mè đen là gì? Đặc điểm cây mè đen
Mè đen hay vừng đen, tên tiếng Anh là “black sesame” và theo y học cổ truyền thì mè đen có tên thuốc là hắc chi ma. Đây là loại ngũ cốc nhiều chất dinh dưỡng được sử dụng phổ biến trong đời sống hiện nay.
Hạt mè đen là bộ phận thuộc cây mè đen. Đặc điểm cây mè đen như sau:
- Là loại cây thân thảo, chiều cao khoảng 65-100cm và quanh thân có lông mềm bao quanh.
- Lá cây mè đen hình bầu dục, viền nhọn, rộng ở giữa và thon ở 2 đầu, mọc đối xứng nhau.
- Hoa mè đen hình nón, màu trắng hoặc hồng nhạt, cuống ngắn, mọc đơn ở nách lá.
- Quả mè đen hình kép dài, đầu nhọn, có lông bao quanh, chứa nhiều hạt bên trong và khi chín thì chuyển sang màu vàng.
- Mè đen đậu hoa vào tầm từ tháng 5-9 và ra quả vào khoảng từ tháng 7-9 mỗi năm.
- Hạt mè đen nhỏ, khá bè, màu đen.
Cây mè đen có nguồn gốc từ các nước châu Á vì loại cây này ưa khí hậu nhiệt đới nóng ẩm. Tại nước ta, mè đen được trồng trên khắp cả nước để làm thực phẩm, làm thuốc hay sản xuất tinh dầu. Các tỉnh miền Trung như Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Hà Tĩnh,… là nơi trồng nhiều mè đen nhất.
Thành phần dinh dưỡng có trong mè đen là gì?
Theo nghiên cứu của Cơ sở dữ liệu về thành phần thực phẩm USDA, các chất dinh dưỡng có trong 2 muỗng canh hạt mè đen nguyên hạt bao gồm:
- Tổng chất béo: 9g
- Ít carbohydrate: 4g
- Nhiều chất xơ: 2g
- Nguồn protein tốt: 3,2g
Ngoài ra, cứ 2 muỗng canh thì những hạt mè đen cung cấp một phần tốt giá trị hàng ngày của bạn (DV). Dựa trên chế độ ăn 2.000 calo, cho:
- Canxi: 14% DV
- Thiamine (vitamin B1): 12% DV
- Riboflavin (vitamin B2): 3% DV
- Folate (vitamin B9): 4% DV
- Niacin (vitamin B3) 4% DV
- Phốt pho: 9% DV
- Kẽm: 13% DV
- Mangan: 19% DV
- Vitamin E: 2% DV
- Sắt: 15% DV
- Magie: 15% DV
- Đồng: 82% DV
Xem thêm:
Các công dụng của mè đen
Thực tế, mè đen tuy nhỏ nhưng lại “có võ” bởi các công dụng của nó trong làm đẹp và sức khỏe con người. Cụ thể là:
1. Giúp ích cho hệ tiêu hóa
Chỉ với 3 muỗng canh mè đen (khoảng 30g) chưa tách vỏ đã cung cấp tới 3,5g chất xơ và chiếm đến 12% lượng tiêu thụ hàng ngày (RDI). Chất xơ có vai trò quan trọng trong hỗ trợ sức khỏe đường tiêu hóa, giảm bớt các triệu chứng do hội chứng ruột kích thích, viêm ruột thừa hay các rối loạn tiêu hóa
Ngoài ra, Magie và khoáng chất trong mè đen giúp ngăn chặn và kiểm soát hiệu quả bệnh tiểu đường ở các mức độ. Đặc biệt, dầu mè đen giúp điều hòa lượng insulin và glucose trong cơ thể để hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
2. Giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch
Hạt vừng đen hay dầu làm từ hạt vừng có hàm lượng phytosterol giúp làm giảm cholesterol. Do đó, dầu mè đen được sử dụng trong một nghiên cứu nhằm xem xét mối liên hệ giữa mè đen với chứng xơ vữa động mạch – căn bệnh có mảng tích tụ dọc theo động mạch.
LDL tăng cao là nguy cơ bệnh xơ vữa động mạch nên người ta cho rằng làm giảm cholesterol sẽ có thể làm giảm sự cố xơ vữa động mạch và hậu quả của căn bệnh này. Và dĩ nhiên, với đặc tính của mình thì mè đen được các chuyên gia nghiên cứu sâu hơn như một chất thay thế hoặc bổ sung cho phương pháp điều trị truyền thống như statin và metformin.
3. Bảo vệ sức khỏe răng miệng
Hạt mè đen có khả năng ngăn chặn hoạt động của loại vi khuẩn streptococcus – một trong số các tác nhân gây ra sâu răng. Do đó, bạn có thể chà bột mè đen lên răng giúp diệt khuẩn, sạch răng và làm se lỗ chân răng cực tốt.
4. Cân bằng hormone thời kỳ tiền mãn kinh ở nữ giới
Phytoestrogen có trong mè đen là một hợp chất thực vật tương tự như hormone estrogen. Vì thế, mè đen có lợi cho phụ nữ khi lượng estrogen bị giảm trong thời kỳ mãn kinh. Hơn thế nữa, hợp chất này cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc một số căn bệnh như ung thư vú trong thời kỳ tiền mãn kinh.
5. Giảm viêm, giúp xương khớp được chắc khỏe
Hàm lượng đồng trong mè đen khá cao cho khả năng giảm viêm ở khớp, xương và cơ giúp phần ngăn ngừa các cơn đau liên quan đến viêm khớp. Đồng thời, đồng cũng là một khoáng chất cần thiết để củng cố mạch máu, xương, khớp; và nó cũng cần thiết cho hấp thụ sắt – thành phần quan trọng của hemoglobin. Do đó, hàm lượng đồng trong mè đen khi được cơ thể hấp thụ sẽ tối ưu hóa sự lưu thông và đảm bảo các hệ thống cơ quan của nhận đủ oxy để hoạt động tốt.
Ngoài ra, các dưỡng chất trong hạt mè đen là một khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe xương và duy trì mật độ xương như canxi, đồng, sắt, kẽm, magie, phốt pho.
6. Cải thiện cũng như tăng khả năng sinh sản ở nam giới
Trong một nghiên cứu năm 2013 được công bố chính thức trên Tạp chí Nghiên cứu Khoa học Y tế đã thử nghiệm trên 25 người đàn ông vô sinh ở độ tuổi từ 27-40. Họ ăn mè đen trong 3 tháng và kết quả đã cho thấy sự cải thiện đáng kể và số lượng cũng như khả năng di chuyển của các tinh trùng.
7. Giữ cho da đẹp và tóc lâu bạc
Mè đen giàu polyphenol thực vật giúp tăng cường sức khỏe của tóc. Kẽm trong mè đen giúp hỗ trợ quá trình hình thành collagen để tăng cường sức khỏe của cơ bắp, tóc và da. Đặc biệt, dầu mè. Vì thế, dầu mè đen thường được dùng để xoa bóp vào da dầu để làm giảm tình trạng tóc bạc sớm cũng như thúc đẩy sự phát triển của tóc do sự hiển thị của các loại vitamin và khoáng chất.
- Công dụng của mè đen với bà bầu – tăng tiết sữa cho sản phụ
Phụ nữ sau sinh để tăng lượng sữa tiết ra và đồng thời cải thiện chất lượng sữa thì nên tăng cường ăn mè đen mỗi ngày.
9. Tăng khả năng trao đổi chất
Mè đen có chứa một lượng lớn protein, được chia nhỏ và tập hợp từ các bộ phận của nó thành protein nên có thể sử dụng được cho cơ thể con người. Chính điều này đã giúp tăng cường sức mạnh tổng hợp, tăng trưởng sức mạnh của tế bào, khả năng vận động, mức năng lượng và tăng cường khả năng trao đổi chất.
10. Giúp tuyến giáp khỏe mạnh
Hạt mè đen dù tách vỏ hay không tách vỏ đều chứa nhiều selenium và cung cấp khoảng 18% lượng selenium mà cơ thể cần dùng mỗi ngày.
Theo đó, tuyến giáp cơ thể chính là nơi chứa nhiều selenium nhất nên nhờ có selenium mà các hoocmon tuyến giáp được sản sinh ra. Đồng thời, mè đen còn chứa các dưỡng chất như vitamin B6, sắt, đồng, kẽm giúp cho hoocmon tuyến giáp được sản sinh nhiều hơn và sức khỏe tuyến giáp được tốt hơn.
Những phản ứng phụ khi sử dụng mè đen
Mè đen được cho là một trong những thực phẩm được ưu tiên hàng đầu khi gây dị ứng. Một số phản ứng dị ứng nếu hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với một protein cụ thể. Các triệu chứng của phản ứng dị ứng được phát triển nhanh chóng và tiến triển từ nhẹ đến nặng. Cụ thể:
- Mặt đỏ bừng, phát ban, nổi mề đay, da đỏ, ngứa
- Sưng cổ họng
- Khó thở
- Lo lắng, mệt mỏi, suy nhược, ngất xỉu, xanh xao, yếu ớt
- Chuột rút, tiêu chảy, nôn mửa
- Mất ý thức
⇒ Một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể gây sốc phản vệ đe dọa tính mạng. Vì thế, khi sử dụng mè đen thì bạn cần cân nhắc trước khi sử dụng và nếu có biểu hiện thì cần đến bệnh viện để được hỗ trợ. Những lưu ý sử dụng với một số đối tượng đó là:
- Người mắc các bệnh như đông máu cao, huyết khối, viêm tắc tĩnh mạch, bệnh tim không nên dùng.
- Do chứa nhiều khoáng chất nên bệnh nhân có sỏi trong thận nên tránh dùng.
- Mè đen rất giàu Calo nên nếu bạn đang muốn giảm cân hoặc đang trong tình trạng thừa cân thì cũng không nên sử dụng.
Bài viết trên đây, chúng tôi đã tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc các công dụng của mè đen. Mời bạn đọc ghé thăm website hutbuicongnghiep.com hàng ngày để tích lũy các kiến thức hữu ích.
