Cùng hutbuicongnghiep.com trả lời chi tiết và chính xác cho câu hỏi “khí quyển là gì”. Đồng thời tham khảo thêm các nội dung bên dưới để nâng cao kiến thức và vốn hiểu biết của bản thân nhé!
Khí quyển là gì? Tìm hiểu các khái niệm liên quan
1. Khí quyền là gì? Bầu trời khí quyển là gì?
Khí quyển là lớp khí bao quanh Trái đất, được giữ lại bởi lực hấp dẫn của Trái đất. Thành phần của khí quyển bao gồm khí Nitơ (chiếm 78,1%); Oxy (khoảng 20,9%); các khí khác như Agon, Cacbon Đioxit, hơi nước;… Khí quyển có vai trò quan trọng đối với sự sống trên Trái đất, nó bảo vệ sự sống bằng cách hấp thụ các tia cực tím độc hại của Mặt trời và cân bằng sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm ở khắp nơi trên bề mặt Trái đất.
Bầu khí quyển thường không có ranh giới rõ ràng với khoảng không vũ trụ. Tuy nhiên, mật độ không khí của bầu khí quyển sẽ giảm dần theo độ cao. Thông thường, ¾ khối khí quyển nằm trong khoảng 11km đầu tiên trên bề mặt hành tinh.
Ở độ cao 120km (tương đương 75 dặm hay 400.000 ft) được coi là ranh giới do ở đó có các hiệu ứng khí quyển. Đường Karma ở độ cao 100km (62km) cũng được sử dụng như ranh giới giữa bầu khí quyển Trái đất và khoảng không vũ trụ.
2. Áp suất khí quyển là gì?
Áp suất khí quyển hay áp suất không khí chính là trọng lượng của lớp vỏ không khí bao bọc quanh bề mặt Trái đất tác dụng lên vật đặt trong nó. Đơn vị để đo áp suất là át-mốt-phe (atm) và áp suất khí quyển phổ biến là 760mmHg.
Dụng cụ để đo áp suất khí quyển là thiết bị đo lường để xác định áp suất trong khí nén hoặc chất lỏng. Dụng cụ này cho phép người dùng lựa chọn tới 11 đơn vị đo áp suất khác nhau để đáp ứng với từng mục đích đo như pis, H2O, bar, mbar, Kpa, ftH2O, kgcm, mmHg,…
3. Hoàn lưu khí quyển là gì?
Hoàn lưu khí quyển chính là sự tuần hoàn của các không khí trên diện rộng. Khi kết hợp với các dòng hải lưu sẽ trở thành cách thức mà nhiệt năng được tái phân phối trên bề mặt Trái đất.
Hoàn lưu khí quyển là các luồng không khí di chuyển cũng như các loại gió đang thổi trên bề mặt Trái đất. Hoàn lưu khí quyển sẽ không cố định mà có tính chất biến đổi từ năm này sang năm khác.
Tầng khí quyển là gì? Các tầng khí quyền
Tầng khí quyển trên Trái đất đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người trong việc tạo ra bầu không khí tự nhiên để duy trì sự sống. Khí quyển trên Trái đất được cấu thành từ 5 tầng gồm tầng đối lưu, tầng bình lưu, tầng trung lưu, tầng nhiệt và tầng ngoài. Cụ thể:
1. Tầng đối lưu
Đây là tầng thấp nhất, gắn liền với mọi hoạt động sống của con người và chiếm khoảng 80% tổng khối lượng toàn bộ khí quyển. Bề dày trung bình của tầng đối lưu là ở vĩ độ khoảng 16 -18 km, vùng 2 cực giảm dần khoảng 7-10 km.
Đặc điểm của tầng đối lưu là nhiệt độ giảm dần theo độ cao, càng lên cao thì nhiệt độ càng xuống thấp. Không khí trong tầng này chuyển động theo phương thẳng đứng và nằm ngang rất mạnh làm cho nước thay đổi ở 3 trạng thái gây lên hàng loạt biến đổi của quá trình vật lý. Các hiện tượng thời tiết như gió, mưa, bão, tuyết, sương mù,… đều xảy ra ở tầng đối lưu.
Xem thêm:
NASA là gì? Các cách thức để trở thành tập sinh NASA
Quang hợp là gì? Vai trò của quang hợp đối với các sinh vật
2. Tầng bình lưu
Tầng bình lưu nằm ở trên tầng đối lưu, độ cao được giới hạn từ tầng đối lưu đến 50km. Tầng này chứa lớp Ozon bảo vệ Trái đất từ các bức xạ tia cực tím của Mặt trời.
Trái với tầng đối lưu, do việc Ozon hấp thụ tia cực tím nên ở tầng bình lưu thì càng lên cao nhiệt độ càng tăng. Thông thường, các loại máy bay chuyên dụng sẽ bay ở độ cao là ranh giới giữa 2 tầng đối lưu và bình lưu nhằm giảm thiểu các nguy cơ tai nạn do diễn biến bất thường của khí quyển.
3. Tầng trung lưu
Phạm vi của tầng trung lưu được tính từ giới hạn trên của tầng bình lưu đến độ cao 85km.
Tầng này thì không chứa Ozon nhưng chịu ảnh hưởng của hiệu ứng làm lạnh CO2 khiến nhiệt độ giảm dần theo độ cao và được xem là tầng lạnh nhất của khí quyển Trái đất. Điều đặc biệt, tầng trung lưu có chứa các dạng mây dạ quang và sét dị hình Sprites tạo ra hiện tượng sao băng.
4. Tầng nhiệt
Tầng nhiệt cách Trái đất khoảng 1000km. Do bức xạ của môi trường và các phản ứng hóa học nên tại đây gây ra sự ion hóa các loại khí Nitơ, Oxy, hơi nước,… Có nhiều ion hóa phát xạ sóng điện từ khi hấp thụ tia mặt trời từ vùng tử ngoại xa dẫn đến hiện tượng cực quang rất mạnh.
Tầng nhiệt chính là tầng nóng nhất. Nhiệt độ có thể lên đến 2000 độ C hoặc cao hơn tùy vào độ cao.
5. Tầng ngoài
Tầng ngoài chính là lớp ngoài cùng của bầu trời khí quyển Trái đất. Phạm vi của tầng nhiệt nằm trong khoảng từ 1000 -10.000km. Không khí bị loãng, nhiệt độ cao nhất ở tầng này có thể lên đến 2500 độ C khiến cho mật độ các chất khí bị giảm dần và đều trọng trạng thái ion hóa.
Khí quyển là gì vai trò của khí quyển ra sao?
Không cần phải bàn cãi gì nữa, khí quyển có vai trò quan trọng đối với duy trì sự sống của con người ở Trái đất. Cụ thể như sau:
- Cung cấp oxy cần thiết cho quá trình hô hấp: Đây chính là vai trò hàng đầu của khí quyển đối với sự sống con người. Các loại khí cấu thành khí quyển vô cùng cần thiết để duy trì sự sống trên Trái đất. Do đó, việc mất đi các loại khí này sẽ khiến cho quá trình hô hấp của con người, động vật, thực vật bị phá hủy và hành tinh sẽ mất đi sự sống.
- Đại dương sẽ biến mất do nhiệt độ tăng cao: Các tầng khí quyển giống như một lớp vỏ bảo vệ Trái đất trước các ảnh hưởng từ bên ngoài vũ trụ. Hai tầng đối lưu và tầng nhiệt giữ vai trò quan trọng khi chịu các tác động trực tiếp. Do đó, nếu không có sự bảo vệ của khí quyền thì Trái đất sẽ bị tấn công bởi sức nóng của Mặt trời hoặc các vật thể lạ, nhiệt độ tăng lên đột ngột hoặc duy trì trong thời gian dài dẫn đến sự biến mất hoàn toàn của đại dương.
- Tránh sự tàn phá nặng nề của thiên thạch: Thiên thạch là một trong số các tác nhân gây lên sự tàn phá khủng khiếp cho toàn bộ Trái đất. Đã có những mô phỏng về va chạm của thiên thạch với bề mặt Trái đất với sức tàn phá tương đương quả bom nguyên tử của Mỹ xuống 2 thành phố Hiroshima và Narasaki. Khí quyển giúp đẩy lùi tối đa các va chạm ở phạm vi cục bộ hoặc tổng quát.
- Duy trì nhiệt độ ban đêm cho bề mặt Trái Đất: Nếu không có bầu khí quyển thì Trái đất sẽ phải chịu các tác động trực tiếp từ bên ngoài vũ trụ khiến cho nhiệt độ ban đêm giảm sâu và không thể cân bằng được nhiệt độ của sự sống. Nhiệt độ trung bình của Trái đất là 15 độ C được cân bằng và cố định nhờ vai trò các tầng khí quyển. Khi không có khí quyển thì nhiệt độ ban đêm trên Trái đất dự đoán là khoảng -150 độ C hoặc cao hơn.
- Tạo ra tầng Ozon chống sự nguy hại của các tia cực tím: Tầng bình lưu sở hữu Ozon đóng vai trò quan trọng trong duy trì sự sống trên Trái đất. Chúng sẽ hấp thụ tia cực tím từ bức xạ Mặt trời và ngăn chúng chiếu trực tiếp xuống Trái đất. Do đó, tầng Ozon trong lớp khí quyển chính là một tấm áo giáp bảo vệ sự an toàn của Trái Đất.
- Cân bằng nhiệt độ Trái đất: Nhiệt độ Trái đất được tạo lên bởi sự cân bằng năng lượng giữa Mặt trời và Trái đất. Trong đó, năng lượng Mặt trời được hấp thụ chủ yếu từ các bước sóng ngắn giúp dễ dàng đi qua các tầng khí quyển để xuống bề mặt Trái đất; còn khí quyển lại có bước sóng dài và năng lượng thấp khiến nhiều chất khí bị giữ lại. Vì thế, năng lượng Mặt trời sẽ lấn át năng lượng Trái đất và các tầng khí quyển sẽ là lớp áo bảo vệ an toàn cũng như hỗ trợ tuyệt đối để làm giảm đi năng lượng từ các tia nắng gắt, sự khắc nghiệt của thời tiết.
- Mang những ảnh hưởng đến dòng hải lưu: Sự tác động của khí quyển là nguyên nhân hình thành lên dòng chảy hải lưu. Các dòng chảy này sẽ trao đổi nước, phân bố nhiệt độ và gia tăng tính đồng nhất các thành phần hóa học trong nước biển. Ngoài ra, nó ảnh hưởng trực tiếp đến các vòng hoàn lưu khí quyển và khí hậu các khu vực trên Trái đất và khả năng dịch chuyển mang theo điện năng về hướng cực ấm hơn.
- Tăng cường quá trình quang hợp: Khí quyển mang đến sức sống dồi dào cho các loài sinh vật giúp quá trình quang hợp diễn ra dễ dàng và tăng cường quá trình trao đổi chất của các loài thực vật. Cụ thể, cây cối hấp thụ trực tiếp khí Cacbon Đioxit rồi thải khí Oxy để con người hô hấp và duy trì sự sống.
Như vậy, nội dung bài viết hôm nay chúng tôi đã cung cấp các thông tin về khí quyển là gì. Mời bạn đọc truy cập website của chúng tôi thường xuyên để cập nhật các bài viết hữu ích mỗi ngày.
